Stabilna produkcja białka z lucerną od DLF

Przed siewem niezbędne jest odpowiednie przygotowanie pola. Podorywka i głęboka orka (25-30 cm) wykonane jesienią pomagają spulchnić glebę, natomiast wiosną ważne jest, aby powierzchnia pola była równa i pozbawiona dużych brył - należy zadbać o to, by gleba nie była zbyt zbita. Przed siewem zaleca się wałowanie, aby nasiona nie zostały wysiane zbyt głęboko. Po siewie warto ponownie zwałować pole, by nasiona miały dobry kontakt z glebą. Standardowy rozstaw rzędów przy siewie lucerny wynosi 15 cm, ale węższy rozstaw, np. 7,5 cm, może ograniczyć rozwój chwastów.

Lucernę można wysiewać w czystym siewie, z rośliną osłonową lub w mieszankach. Głębokość siewu powinna wynosić 1-2 cm, przy czym 2 cm (do 3 cm) sprawdzą się na glebach piaszczystych. Termin siewu przypada na wiosnę lub lato (na wyżej położonych stanowiskach najpóźniej do połowy sierpnia!), a zalecana norma wysiewu to około 15 kg/ha. Przy siewie letnim lub z rośliną osłonową ilość wysiewu zwiększa się do 18 kg/ha. Bobik, jęczmień oraz inne zboża i rośliny bobowate to doskonałe rośliny osłonowe, które pomagają ograniczyć presję chwastów podczas zakładania plantacji. Roślinę osłonową można wysiewać między rzędami lucerny lub poprzecznie względem ich kierunku.

Nawożenie fosforem i potasem powinno być przeprowadzone na podstawie analizy gleby. Fosfor, ze względu na niską mobilność, powinien być dostarczany w formie nawożenia zapasowego na okres 2–3 lat. Tak samo zastosowanie potasu zależy od rodzaju gleby: na glebach ciężkich należy nawozić jesienią przed orką; na lekkich dawkę należy podzielić - pierwszą część podać wiosną, podczas przygotowania pola, a kolejne dawki bardzo wczesną wiosną każdego roku. Przy wiosennym nawożeniu potasem ważne jest, aby nie doszło do poparzenia rozwijających się pąków. Dodatkowo, na glebach lekkich, można również zastosować nawożenie azotem (np. 15 t/ha) jako formę przygotowania pola. Odpowiednie przygotowanie gleby jest kluczowe, ponieważ lucerna źle znosi dosiewy do istniejącego łanu z powodu autotoksyczności, która ogranicza powodzenie siewu i przyszłe plony.

Lucerna zwykle pozostaje plonotwórcza przez 3-4 lata, a jej trwałość w dużej mierze zależy od zdrowotności hipokotyla (szyjki korzeniowej). Optymalne pH gleby dla lucerny mieści się w przedziale 6,5 (6,8)-7,0 (7,2), ponieważ pH poniżej 6 uniemożliwia skuteczne wiązanie azotu. W takim przypadku konieczne jest wapnowanie w celu podniesienia odczynu gleby.

Odżywcze liście lucerny są szczególnie cenne, ponieważ zawierają aż 70% białka całej rośliny. Obecne są w nich również duże ilości innych, ważnych składników odżywczych, takich jak wapń (Ca), fosfor (P), potas (K) oraz pozostałe niezbędne makroelementy i witaminy. Optymalny termin zbioru przypada na fazę pąkowania do początku kwitnienia (gdy około 10% roślin kwitnie). Zapewnia to najlepszy stosunek masy liści do łodyg (liście mogą później szybko żółknąć i opadać). Zbyt wczesny zbiór nie jest zalecany, ponieważ prowadzi do degradacji białka i powstawania amin biogennych, które w wysokim stężeniu mogą być toksyczne. Lucernę kosi się zazwyczaj 3-4 razy w roku, przy czym w pierwszym roku standardem są trzy pokosy. Przerwa między przedostatnim a ostatnim pokosem powinna wynosić około 40 dni. W celu wsparcia trwałości plantacji, warto przynajmniej raz w roku pozwolić lucernie częściowo zakwitnąć.

Podczas koszenia należy utrzymywać wysokość cięcia na poziomie 7-8 cm. Podwyższenie tej wysokości może wspierać krzewienie się rośliny dzięki tworzeniu nowych pąków, co skutkuje większą liczbą pędów. Wyższe ściernisko może być szczególnie korzystne przy karmianiu zieloną masą lub w przypadku plantacji z przerzedzeniami.

Wykorzystanie lucerny w mieszankach to idealny sposób na połączenie zalet różnych gatunków. Lucerna charakteryzuje się bardzo wysoką zawartością białka, ale dla ułatwienia konserwacji warto zmieszać ją z niewielkim udziałem traw. Trawy zawierają znacznie więcej cukrów, co wspomaga cały proces - warto w tym przypadku zwrócić uwagę na mieszanki Cutmax AlfaProtein (lucerna z trawami) i Cutmax Protein (lucerna z koniczyną i trawami) z serii ForageMax®. Obecność traw pomaga również ograniczyć wyleganie lucerny oraz zmniejsza presję chwastów. Gęstsze ściernisko ogranicza także kontakt masy zielonej z glebą, co poprawia ogólną jakość zbieranej paszy.

W mieszance Cutmax AlfaProtein dodano również niewielką ilość koniczyny białej, która po koszeniu zyskuje dostęp do światła słonecznego, zaczyna się rozrastać, ograniczając dzięki temu rozwój chwastów i zmniejszając utratę wilgoci z gleby. Dodatkowo, koniczyna biała podnosi wartość odżywczą paszy. W przypadku mieszanek termin zbioru należy nadal dostosowywać do fazy kwitnienia lucerny, ponieważ będzie ona najprawdopodobniej dominującym i najwcześniej dojrzewającym składnikiem.

Lucerna może dawać imponujące plony - znakomite odmiany od DLF, takie jak Andantino i Cigale, osiągały ponad 20 t/ha suchej masy w oficjalnych testach w Czechach.

Lucerna to wyjątkowa roślina pastewna oferująca liczne korzyści. Dzięki głębokiemu systemowi korzeniowemu, który pomaga radzić sobie z suszą, zdolności do wiązania azotu - zmniejszając tym samym zapotrzebowanie na nawozy azotowe - oraz wysokiej wartości odżywczej, lucerna staje się cennym elementem plonów i narzędziem do poprawy struktury gleby. Włączając lucernę do swoich upraw, zapewniasz sobie stabilną produkcję paszy bogatej w białko, jednocześnie poprawiając jakość gleby. Przy odpowiednim zarządzaniu i właściwie dobranych mieszankach lucerna może stać się fundamentem efektywnego rolnictwa, przynoszącego zarówno korzyści środowiskowe, jak i ekonomiczne.