Jesienne przygotowanie: klucz do sukcesu wiosennych dosiewów użytków trwałych
W rolnictwie dosiew trwałych użytków zielonych to niezwykle istotny element, który przez wiele lat pozostawał niedoceniany. Zaniedbanie tego etapu może prowadzić do poważnych konsekwencji - spadki plonów mogą sięgać nawet 50%. Aby dosiew był skuteczny, niezbędne jest odpowiednie jesienne przygotowanie, które tworzy optymalne warunki dla wiosennego odnowienia upraw. W minionym sezonie wielu plantatorów koniczyny boleśnie przekonało się, jak kapryśna pogoda potrafi utrudnić produkcję nasienną. Najpierw wiosenna susza, później opóźniony pierwszy pokos (przeprowadzony poza najlepszym terminem ze względu na intensywne opady) a następnie kolejne przesuszenie podczas odrastania roślin. W okresie kwitnienia w niektórych miejscach panowały bardzo wysokie temperatury, w innych natomiast częstsze opady deszczu ograniczały zapylanie. W dalszej części skupimy się między innymi na przypomnieniu zabiegów agrotechnicznych, które mogłyby pozytywnie wpłynąć na wyniki wielu hodowców, gdyby niektóre z nich nie zostały zaniedbane.
PROBLEMY ISTNIEJĄCYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH
Trwałe użytki zielone, w zależności od poziomu odżywienia, ulegają przerzedzeniu, a wraz ze starzeniem się mieszanki spada plon i jakość uzyskiwanej paszy. W starszych użytkach dominują chwasty i gatunki traw o niskiej wartości paszowej.
MOŻLIWE ROZWIĄZANIA
- Odchwaszczanie - kluczowy krok w usuwaniu niepożądanych chwastów.
- Nawożenie i wapnowanie - w zależności od zasobności gleby; uzupełnienie fosforu pomaga utrzymać motylkowate w uprawie.
- Dosiew - prawidłowo wykonany znacznie poprawia jakość i trwałość użytków zielonych.
CO OSIĄGNIEMY DZIĘKI DOSIEWOWI
- Szybką regenerację po zimowych uszkodzeniach
- Przedłużenie żywotności upraw
- Poprawę jakości darni
- Ograniczenie rozwoju chwastów
Jesienne przygotowanie użytków jest niezbędnym elementem działań i ważnym czynnikiem sukcesu wiosennych zasiewów. Przygotowanie wpływa na skład upraw, jakość paszy i plony w kolejnych latach.
ODCHWASZCZANIE I PIELĘGNACJA GLEBY
Roślinność należy regularnie kontrolować - w przypadku przerzedzenia lub zachwaszczenia należy dosiać lub całkowicie odnowić. Przy podejmowaniu decyzji należy ocenić, czy inwestycja będzie opłacalna, biorąc pod uwagę żyzność gleby, dostępność dla maszyn oraz odległość od miejsca zbioru lub magazynowania.
NAWOŻENIE I WAPNOWANIE
Wapnowanie ma kluczowe znaczenie - w przypadku wielu trwałych użytków zielonych w Polsce analizy gleby często wskazują na zbyt niskie pH oraz potrzebę odkwaszania. Aby utrzymać rośliny motylkowate w uprawie, warto również stosować nawożenie fosforem.
USUWANIE STAREJ ROŚLINNOŚCI
Pozostałości nieskoszonej lub zalegającej roślinności należy usunąć poprzez wykaszanie, mulczowanie lub wygrabianie. Grubszą warstwę lub zwartą pokrywę ściętej lub wyciągniętej broną darni trzeba dokładnie zgrabić i wywieźć z łąki.
Przed siewem niezbędne jest wyrównanie wszelkich nierówności terenu, takich jak kretowiska, miejsca rozryte przez dziki, koleiny po maszynach itp., najlepiej za pomocą pługu.
W przypadku mocno zagęszczonej gleby, uprawy z mniej niż 50% wolnej powierzchni lub darni z dużą ilością mchu, konieczne jest intensywne bronowanie. Do zanieczyszczonych mchem użytków najlepiej sprawdzają się brony polowe z dużym dociskiem - ich elastyczne zęby nie zapychają się wyciąganym mchem ani starą roślinnością.
Wiosną, gdy przychodzi czas na dosiew, powierzchnia przygotowana jesienią powinna zostać najpierw wyrównana - należy usunąć kretowiska, szkody wyrządzone przez dziki, a także wyciągnąć i usunąć mech. Po przeschnięciu gleby można przystąpić do siewu.
Przed siewem nie należy stosować nawozów azotowych. Zalecamy nawożenie dopiero po pierwszym pokosie, który musi być wykonany zanim istniejąca roślinność całkowicie zagłuszy nowo wschodzące rośliny. Młode siewki potrzebują dostępu do światła, aby mogły się rozkrzewić i jak najszybciej zagęścić uprawę.
JAK PRAWIDŁOWO PRZEPROWADZIĆ DOSIEW
Dosiew trwałych użytków zielonych można wykonać na kilka sposobów. Kluczowe jest dobranie wysokojakościowych i wydajnych odmian, które uzupełnią ubytki gatunkowe w uprawie. Preferowane są gatunki szybko kiełkujące, które ograniczają rozwój chwastów. W przypadku konieczności uzupełnienia gatunków wolniej wschodzących należy wcześniej przeprowadzić odchwaszczanie oraz częściowe ograniczenie konkurencyjności istniejącej uprawy.
MIESZANKI DO DOSIEWU
Ze względu na duże zróżnicowanie warunków siedliskowych w Polsce, nie istnieje jedna uniwersalna mieszanka do dosiewu. Skład mieszanki należy dobrać w zależności od przeznaczenia użytku - pastwisko, łąka na siano, czy uprawa na kiszonkę. Przykładowo, uprawa przeznaczona na kiszonkę dla bydła może wymagać innego składu niż kiszonka dla biogazowni.
W większości przypadków warto postawić na mieszanki specjalistyczne, zawierające - w zależności od warunków - oprócz koniczyny łąkowej i białej również takie gatunki jak festulolium typ kostrzewa, kostrzewę łąkową, tymotkę łąkową, życicę trwałą tetraploidalną czy Festulolium 'Lofa'. W mieszankach pastwiskowych jako dominujący gatunek często stosuje się życicę trwałą, natomiast na wilgotnych łąkach można dosiewać również wiechlinę łąkową.
Jesienne przygotowanie do wiosennych dosiewów to nie tylko proces techniczny, ale strategia długofalowego sukcesu. Każdy porost, każdy typ gleby i każda lokalizacja wymagają indywidualnego podejścia. Niezależnie od tego, czy chodzi o wybór odpowiedniej mieszanki, rozwiązanie konkretnego problemu czy po prostu poradę - jesteśmy tutaj, aby pomóc Ci znaleźć najlepsze rozwiązanie dla Twoich warunków.
Dbanie o użytki zielone jesienią to inwestycja nie tylko w nadchodzącą wiosnę, ale w przyszłość Twojego gospodarstwa.